Patenty - wszystko, co musisz o nich wiedzieć

Patent to bardzo skuteczne narzędzie zapewniające przewagę nad konkurencją. Wielu przedsiębiorców przerażają jednak koszty oraz cała procedura związana z procesem jego uzyskania. Właśnie dlatego przygotowaliśmy kompendium wiedzy, dzięki któremu patenty nie będą miały już przed Tobą żadnych tajemnic!

1. Czym jest patent i po co mi on?

Patent to narzędzie ochrony własności gospodarczej, które pomaga firmom zachować przewagę nad konkurencją. Posiadając oficjalną licencję na dany wynalazek inne firmy nie mogą bez naszej zgody wytwarzać, dystrybuować, importować czy w jakikolwiek inny sposób czerpać korzyści materialnych ze wspomnianego wynalazku. Zgodnie z ustawą prawo własności przemysłowej patent może otrzymać wyłącznie wynalazek, który:

• jest nowy - nie został wcześniej podany do publicznej wiadomości;
• można go wykorzystać w przemyśle;
• posiada określony stopień wynalazczy - wykracza poza poziom obecnego stanu techniki. Jednak, żeby otrzymać patent, Twój wynalazek wcale nie musi mieć charakteru dziejowego, wystarczy, że wykracza poza rutynową wiedzę w danej materii dostępną dla każdego człowieka.

2. Jakich wynalazków nie można objąć ochroną patentową?

• wzorów matematycznych;
• twierdzeń naukowych;
• wszelkiego rodzaju odkryć oraz dzieł, które przejawiają wyłącznie walory estetyczne;
• programów komputerowych.

3. W jaki sposób mogę uzyskać ochronę patentową?

W pierwszej kolejności musisz dokładnie przeanalizować, czy Twój wynalazek faktycznie jest na tyle innowacyjny, że spełnia zasadę nowości. Jak to zrobić? Przede wszystkim przeanalizuj inne rozwiązania technologiczne w Twojej branży. Koniecznie powinieneś też wejść na stronę Urzędu Patentowego RP, na której znajdują się bazy danych wszystkich patentów. Sprawdź więc, czy ktoś już nie zgłosił bardzo podobnego wynalazku. Urząd Patentowy udostępnia również do wglądu wszystkie zgłoszenia patentowe, które są wydawane w postaci regularnych publikacji.

4. Jak wygląda procedura składania wniosku?

Jeśli wiesz już, że Twój pomysł jest na tyle innowacyjny, że spełnia wszystkie wymagania formalne, a do tego nikt jeszcze nie zgłosił podobnego wniosku, wówczas powinieneś przygotować komplet dokumentów i złożyć je w UPRP (możesz to także zrobić w formie elektronicznej). Procedura rozpoczyna się w momencie przyjęcia zgłoszenia, zatem już od tego czasu Twój wynalazek objęty jest ochroną prawną. Jeśli masz problem z wypełnieniem niezbędnych dokumentów, wówczas możesz odpłatnie skorzystać z pomocy rzecznika patentowego. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia Twojego wniosku otrzymasz odpowiednie dokumenty, które poświadczą fakt przyznania patentu. Co więcej, takowa informacja zostanie opublikowana w wiadomościach UPRP. Licencja może trwać maksymalnie przez 20 lat.

5. Co powinno zawierać zgłoszenie?

• podanie, w którym znajdą się dane osoby składającej wniosek, a także dokładna charakterystyka przedmiotu zgłoszenia;
• pełny opis zawierający objaśnienie idei Twojego wynalazku oraz jego wersję skróconą;
• zastrzeżenia patentowe, czyli charakterystykę cech, które definiują zakres ochrony danego wynalazku;
• ilustracje lub innego rodzaju grafiki, jeśli są one konieczne do zrozumienia Twoje wynalazku.

6. Ile to kosztuje?

W przypadku ochrony patentowej możemy wyróżnić dwa rodzaje opłat: jednorazową - należy ją uiścić na etapie zgłoszenia, oraz okresową - należy ją uiszczać regularnie w określonych przez ustawodawcę terminach (jeśli złożony wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie). Pełna tabela opłat jednorazowych oraz cyklicznych.Jeśli zdecydujesz się skorzystać z pomocy rzecznika patentowego lub innych profesjonalistów np. w zakresie sprawdzenia baz danych na wstępnym etapie, wówczas musisz liczyć się z dodatkowymi wydatkami.

7. Po co mi ochrona patentowa?

Przede wszystkim zapewnisz swojej firmie niepodzielne prawo do czerpania wszelkich korzyści (z zarobkowymi na czele) związanych z opatentowanym wynalazkiem. Jeśli przedmiot patentu wyróżnia się nieprzeciętną innowacyjnością, to w niedługim czasie inwestycje poczynione na opisany w niniejszym materiale proces powinny się zwrócić. Korzystając z ochrony patentowej zabezpieczysz się również przed działaniami konkurencji, która nie będzie mogła legalnie korzystać z wynalazku bez Twojej zgody. Ponadto firmy dysponujące patentami cieszą się większym prestiżem na rynku, a co za tym idzie łatwiej jest im chociażby pozyskać inwestora.

8. Patent za granicą

Patent przyznawany przez UPRP obowiązuje jedynie na terytorium Polski. Jeśli myślisz o rozszerzeniu działalności Twojej firmy na inne rynki lub chciałbyś zoptymalizować koszty produkcji, np. zlecając jej część poza granicami RP, powinieneś także zainteresować się uzyskaniem patentu na rynkach, o które planujesz rozszerzyć swoją działalność biznesową. Instytucją odpowiedzialną za tego typu licencje na Starym Kontynencie jest Europejski Urząd Patentowy. Musisz pamiętać, że koszty samego zgłoszenia, a co za tym idzie także otrzymania patentu na rynkach europejskich są dużo wyższe niż nad Wisłą. Jednak mamy też dla Ciebie dobrą informację - jeśli otrzymałeś już patent na swój wynalazek w Polsce, wówczas możesz skorzystać z zasady pierwszeństwa, która polega na tym, że przez pierwsze 12 miesięcy od dnia złożenia zgłoszenia w UPRP jesteś uprzywilejowany w kwestii uzyskania patentów w 36 państwach, które podpisały Konwencję o Patencie Europejskim.Jeśli rynek europejski to dla Ciebie wciąż za mało, możesz również złożyć wniosek do Światowej Organizacji Własności Intelektualnej i ubiegać się o wyłączną licencję w jednym ze 141 państw, które są zrzeszone w tej instytucji (pełną listę członków WIPO znajdziesz tutaj). Zgłoszenie możesz złożyć za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP. Musisz jednak pamiętać, że procedura analizy wniosku jest realizowana indywidualnie przez każdy z krajów, w którym ubiegasz się o patent. Do rzadkości nie należą więc przypadki, w których dany wynalazek w jednym państwie otrzymuje patent, natomiast w innym już nie.